Δείξε μου τον Τόπο σου
To προγραμμα ῾Δείξε μου τον Τόπο Σου῾, ειναι μια ερευνητική και επιμελητική πρωτοβουλία της κολεκτίβας ASTRO κατω απο την αιγίδα και παραγωγή του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ανάφης.
Το πρόγραμμα από τον Οκτώβριο του 2025 εως και το Μάιο του 2026 καλεί τέσσερις καλλιτέχνιδες να εργαστούν σε τέσσερις διαφορετικές χρονικές στιγμές μέσα στο χρόνο με την Άναφη ως τόπο προσωπικό αλλά και συλλογικό. Ο τίτλος του προγράμματος προήλθε από την λαϊκή φράση «Δείξε μου τον τόπο σου, να σου πω ποιος είσαι» της οποίας η προέλευση υποδηλώνει τη βαθιά σύνδεση μεταξύ του τόπου όπου ζει ή προέρχεται κάποιος και της ταυτότητάς του.
Το πρόγραμμα χρησιμοποιεί τη φράση αυτή ως μια site-responsive μεθοδολογία η οποία, σχεδιασμένη από την Raisa Desypri, εχει σκοπό να προσκαλέσει εφήμερους και μόνιμους κατοίκους του νησιού να αναστοχαστούν πάνω στον τόπο, τη μνήμη και την έννοια του «ανήκειν» μέσω της αφήγησης, της τέχνης και της ανταλλαγής παραστατικών μορφών. Μέσα από εργαστήρια, ανταλλαγές και συνεργασίες με την τοπική κοινότητα, οι καλλιτέχνιδες θα προσκαλέσουν τους κατοίκους να τους «δείξουν» το νησί, όχι μόνο ως τόπο κατοίκησης ή τουριστικό προορισμό, αλλά ως πεδίο ροών, μεταμορφώσεων και πολλαπλών ταυτοτήτων.
Ο στόχος του προγράμματος είναι να σχεδιαστεί από κοινού με τους επισκέπτες καλλιτέχνες, μέσω (αυτό)εθνογραφικής, ενσώματης, συμμετοχικής και συγκεκριμένης για τον τόπο αφήγησης, μια «ταυτότητα» για το νησί της Ανάφης που θα είναι πολυδιάστατη αλλά και ταυτόχρονα προσωπική.
Η πρωτοβουλία θα καταλήξει σε μια διαδραστική συλλογική έκθεση, δημιουργημένη στο νησί, για το νησί, η οποια θα λειτουργήσει ως οπτικό αρχείο της διαδικασίας των εργαστηρίων και άλλων δράσεων και θα καταγράψει το πλέγμα τοπικών σχέσεων, προσφέροντας ένα αρχείο διαθέσιμο στις παρούσες και μελλοντικές γενιές κατοίκων.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ δίνεται στο Ίδρυμα Αθηνάς Ι. Μαρτίνου που μέσα από το πλαίσιο του προγράμματος «Σημεία Στήριξης» του ιδρύματος Μποδοσάκη υποστηρίζει την υλοποίηση του προγράμματος μας.
Συμμετέχουσες καλλιτέχνιδες εργαστηρίων :
Βασιλεία Σωφρονίου, Κανέλα Πετροπούλου, Αντιγόνη Παπαντώνη, Κατερίνα Μαρκουλάκη
Επιμέλεια Πρωτοβουλίας Ραισα Δεσυπρη
Παραγωγή Πρωτοβουλίας Στέλιος Χριστοφόρου
Φυλαχτα της Γης με τη Βασιλεία Σοφρωνίου 18-19 Οκτωβρίου 2025, Αναφη
Η πρώτη δράση του προγράμματος πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο στο νησί και είχε ως επίκεντρο τη βιωματική σχέση των παιδιών με τον τόπο, τη μνήμη και τη συλλογική αφήγηση. Μέσα από παιχνίδι και περιπατητική εξερεύνηση, τα παιδια περπάτησαν τη γη του νησιού, συνέλεξαν φυσικά υλικά και παρατήρησαν τους ήχους, τις υφές και τις χρωματικές μεταβολές του φθινοπωρινού τοπίου. Με οδηγό τη φαντασία και τη μνήμη, μοιράστηκαν προσωπικές ιστορίες, ανακαλύπτοντας εκ νέου τον τόπο τους όχι ως σταθερό γεωγραφικό σημείο, αλλά ως ζωντανό οργανισμό που αλλάζει και αναπνέει. Στη συνέχεια δημιούργησαν φυλαχτά, μάθανε για αυτα, ως σύμβολα ολοκλήρωσης και προστασίας. Με τη βοήθεια των μητέρων και των κηδεμόνων τους, πλασμένα μέσα από τα δικά τους χέρια τα επέστρεψαν και τα άφησαν να γίνουν πάλι ενα με το χώμα από που προήλθαν, από τη γη, στη γη, ολοκληρώνοντας έναν κύκλο συλλογικής δημιουργίας και προσφοράς στον τόπο.
Τη δράση υλοποίησε η εικαστικός Βασιλεία Σωφρονίου μέλος της καλλιτεχνικής και ερευνητικής κολεκτίβας ASTRO. Η Σωφρονίου ζει και εργάζεται στο Βερολίνο ως εικαστικός, παιδαγωγός τέχνης και κοινωνική λειτουργός στη NeNa eV, ενώ είναι απόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας και της FilmArche EV με ειδίκευση στον κινηματογραφικό μοντάζ και τα ψηφιακά μέσα.
Η δραστηριότητα καλλιέργησε τη συνεργασία, τον πειραματισμό και τη δημιουργική έκφραση, δίνοντας τη δυνατότητα στα παιδιά να “δείξουν τον τόπο τους” μέσα από τη δική τους οπτική.
Φως, Μνήμη και Τοπίο με την Κανέλλα Πετροπούλου, (ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ ΠΡΟΣΕΧΩΣ)
Το εργαστήριο «Φως, Μνήμη και Τοπίο» είναι μια περιπατητικη εμπειρία φωτογραφια χωρίς κάμερα, όπου η τέχνη συναντά την επιστήμη, τη βιομηχανία του τόπου και τη συλλογική μνήμη. Οι συμμετέχοντες, κάτοικοι της Ανάφης, καλούνται να γίνουν οι ίδιοι οδηγοί του τοπίου τους, συστήνοντας στην εισηγήτρια τη γεωγραφία, την υλικότητα και τις αφηγήσης του νησιού μέσα από τα τοπικά υλικά παραγωγής.
Μέσα από περιπατητικές διαδρομές, εμπνευσμένες από ψυχογεωγραφικές μεθόδους, οι συμμετέχοντες συλλέγουν φυσικά και πολιτισμικά στοιχεία, παρατηρούν το φως, τη γη και τις υφές του τοπίου, και καταγράφουν τον τροπο συνδεσης του εαυτου τους με την τοπικη παραγωγή και πως αυτή διαμορφώνει τον τοπο.
Στη διάρκεια δύο ημερών οι συμμετέχοντες πειραματίζονται με φωτογράμματα και chemigrams (φωτογραφια χωρίς κάμερα) δημιουργώντας εικόνες με τη δύναμη του ηλιακού φωτός και τοπικά οργανικά υλικά, όπως μέλι θυμαριού, βότανα, σαφράν, χώμα και ψωμί, στοχεύοντας στην αναζήτηση της υλικότητας της κοινότητας και της ταυτότητας του τόπου.
Το εργαστήριο υλοποιείται από την καλλιτέχνιδα και φωτογράφο Κανέλλα Πετροπούλου, γεννημένη στην Τρίπολη και με βάση το Βερολίνο, είναι φωτογράφος και εικαστικός με σπουδές στη Φωτογραφία και τις Οπτικοακουστικές Τέχνες. Από το 2022 είναι μέλος της κολλεκτιβας ASTRO. Έργα της έχουν παρουσιαστεί σε εκθέσεις και φεστιβάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ έχει συνεργαστεί με διεθνείς καλλιτεχνικές πλατφόρμες και συμμετάσχει σε performance σε φεστιβάλ όπως Pop-Kultur Berlin, Fuchsbau, Krama Festival, Art Explora και Αγοραφοβικο. Το καλλιτεχνικό της έργο διερευνά τη μνήμη, το σώμα και την υλικότητα του τοπίου μέσα από πειραματικές φωτογραφικές πρακτικές.
Εργαστήριο Φωτογραφίας και Συλλογικής Δημιουργίας Με την Αντιγονη Παπαντωνη Φεβρουαριος 2026 (ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ ΠΡΟΣΕΧΩΣ)
Στις αρχές Φεβρουαρίου εχουμε ένα πενθήμερο εργαστήριο φωτογραφίας και συλλογικής δημιουργίας αφιερωμένο στη μνήμη, τη γεύση και την αυτάρκεια του νησιού. Στόχος του εργαστηρίου είναι η μελέτη, αξιοποίηση και ανάδειξη αρχειακού φωτογραφικού υλικού που συνδέεται με τα τοπικά υλικά, τη μαγειρική και τις παλιές πρακτικές συντήρησης τροφών, αλλά και η φωτογραφική καταγραφή της ίδιας της διαδικασίας, των μεθόδων και των ιστοριών που θα προκύψουν μέσα από τη συλλογική έρευνα.
Σε συνεργασία με τη Μαργαρίτα Καλογεροπούλου και τον Στέφανο Μιχάλη, θα αναβιώσουμε παραδοσιακές συνταγές, θα επισκεφτούμε χειμερινά μποστάνια, θα μαζέψουμε άγρια χόρτα και θα εμβαθύνουμε σε μεθόδους συντήρησης τροφής, ενώ οι συμμετέχοντες θα αποτυπώσουν φωτογραφικά το ταξίδι αυτό της μνήμης και της γεύσης.
Αναλογιζόμενοι τη ζωή στο νησί άλλοτε, θα στοχαστούμε γύρω από την έννοια της αυτάρκειας και την πολυτέλεια της απλότητας, κοιτώντας προς το μέλλον. Μέσα από συλλογικές δράσεις, οι συμμετέχοντες θα συνδιαμορφώσουν τι θα παρουσιαστεί στην τελική έκθεση, ώστε αυτή η αθέατη πλευρά της ιστορίας και παράδοσης του τόπου να μείνει ζωντανή και προσβάσιμη σε όλους.
To εργαστήριο θα πραγματοποιηθεί κατω απο την καθοδήγηση της Αντιγόνης Παπαντώνη. Η Παπαντώνη είναι εικαστικός φωτογράφος και επαγγελματίας στον χώρο του κινηματογράφου με διεθνή πορεία. Το έργο της εστιάζει στη μνήμη, το τοπίο και τη συλλογική διαδικασία, διερευνώντας τη φωτογραφία ως εργαλείο αφήγησης και συμμετοχικής δημιουργίας. Τα τελευταία τρία χρόνια συντονίζει στην Ανάφη ένα εργαστήριο συλλογικής δημιουργίας φωτογραφικού βιβλίου. Ενδιαφέρεται να μεταφέρει τις καλλιτεχνικές της δραστηριότητες εκτός αστικού τοπίου, επιδιώκοντας να γεφυρώσει τη ζωή κοντά στη φύση με τη φωτογραφική και δημιουργική πράξη μέσα σε μικρότερες κοινότητες.
